Huyện vùng cao Đông Giang (Quảng Nam) có nhiều già làng, trưởng bản và người có uy tín. Đây là những “hạt nhân” gương mẫu, chung tay cùng chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc; chung sức, chung lòng xây dựng bản làng ngày càng giàu đẹp, xóa bỏ nhiều hủ tục.

Ở miền núi cao Đông Giang, nhắc đến tên già làng C’Lâu Nhím thì hầu như không ai không biết. Không chỉ là người Cơ Tu từng đảm nhiệm nhiều công việc từ làm cán bộ thôn, Trưởng ban giám sát công tác hòa giải, rồi trở thành già làng, người có uy tin ở địa phương mà ông còn là cầu nối giữa giữa cấp ủy, chính quyền với nhân dân, góp phần xóa bỏ nhiều hủ tục như tảo hôn, hôn nhân cận huyết ở địa phương.

Ở cái tuổi 78, già làng C’Lâu Nhím (dân tộc Cơ Tu, người có uy tín ở thị trấn Prao, huyện Đông Giang, Quảng Nam) là một trong những tấm gương sáng để bà con nói theo. Già làng C’Lâu Nhím bảo, huyện Đông Giang có địa hình hiểm trở, đời sống kinh tế của bà con đồng bào thiểu số còn nhiều khó khăn, thiếu thốn. Cũng như nhiều địa phương miền núi khác, ở đây có nhiều hủ tục lạc hậu vẫn còn diễn ra để lại nhiều hệ lụy trong các bản làng.

Là già làng, người có uy tín ở địa phương, già làng C’Lâu Nhím đặc biệt quan tâm đến công tác phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội cho đồng bào dân tộc thiểu số ở Đông Giang. Già làng C’Lâu Nhím tâm sự: “Lâu nay, ở vùng cao Đông Giang này, câu chuyện tảo hôn vẫn âm ỉ diễn ra trong mỗi bản làng vùng cao, nối đời này sang đời khác như một lời ru buồn. Để đẩy lùi hủ tục tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, các cấp, ngành, đoàn thể địa phương đã đưa ra giải pháp tuyên truyền lồng ghép, tạo điều kiện cho trai gái người Cơ Tu xã có cơ hội kể cho nhau những câu chuyện đời, chuyện nhà. Mình cũng cùng với cán bộ tuyên truyền, giải thích về hậu quả, hệ lụy của tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống theo kiểu “mưa dầm thấm lâu”, từ đó dần nâng cao nhận thức cho bà con”.

Theo già làng C’Lâu Nhím, quá trình vận động, tuyên truyền tới người dân xóa bỏ hủ tục tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống không phải trong một sớm một chiều, bởi những phong tục và thói quen đã ăn sâu trong nếp nghĩ của đồng bào. Chính vì thế, mỗi khi tập hợp người làng để triển khai hoạt động phát triển kinh tế-xã hội, trong tất cả các cuộc họp, ông cùng các cán bộ đều tuyên truyền về hệ lụy của tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của người mẹ, trẻ sinh ra dễ mang các dị tật bẩm sinh. Mặt khác, lập gia đình khi chưa đủ tuổi khiến các cặp vợ chồng trẻ gặp nhiều áp lực về kinh tế vì chưa đủ kiến thức, bản lĩnh để xây dựng cuộc sống mới sẽ khiến cuộc sống gặp nhiều khó khăn.

Không muốn người trong thôn mãi nghèo, già Nhím cùng bà con quyết tâm xóa bỏ chuyện tảo hôn. Dù là người thân, bà con trong thôn, ông cũng nhất quyết không dự đám hỏi, lễ cưới nếu biết đó là cưới tảo hôn. Không chỉ kiên quyết từ chối dự, ông còn vận động người thân, anh em không đồng tình, ủng hộ chuyện kết hôn trước tuổi ở trong xã. Giữ nguyên tắc của mình, sau vài năm, các già làng, người có uy tín cũng làm theo ông.

Già C’Lâu Nhím cho biết, những năm qua, các cấp, các ngành tại huyện Đông Giang đã tổ chức tập huấn phổ biến kiến thức pháp luật về hôn nhân cho bà con, đồng thời chia sẻ những kiến thức và kinh nghiệm về sản xuất, chăn nuôi; hướng dẫn việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, hướng tới sự phát triển kinh tế bền vững cho bà con. Ngoài ra, ngành chức năng còn vận động xây dựng gia đình văn hóa, thôn văn hóa; xây dựng nông thôn mới. Cùng với các cấp ngành chức năng, ông thường xuyên nói chuyện với người dân, cha mẹ có con trong độ tuổi 13-16 tuổi. Nắm chắc địa bàn, khi phát hiện có trường hợp chuẩn bị cưới hỏi chưa đúng tuổi hôn nhân, ông cùng thôn xóm động viên gia đình dừng tổ chức.

Già Nhím nói: “Nhiều năm trước, tình trạng tảo hôn diễn ra nhiều nhưng những năm gần đây vấn nạn này giảm mạnh. Xã đã vận động, động viên từng nhà, xử lý nghiêm các trường hợp tảo hôn, đặc biệt cán bộ xã đi đầu, làm gương chấp hành quy định về hôn nhân và gia đình, chăm sóc sức khỏe. Xử lý cương quyết nên bà con cũng sợ hơn. Nhiều người không dự đám cưới tảo hôn nên nhiều gia đình cũng thấy thế mà khuyên nhủ con em cố gắng chờ cưới hỏi khi đủ tuổi. Biện pháp này hiệu quả nên 2 năm qua, tình trạng tảo hôn giảm mạnh”.

Có người nói già làng C’Lâu Nhím là tấm gương sáng để mọi người yêu mến, kính trọng và học tập. Mặc dù là người có những thành công trong cuộc sống, nhưng ông C’Lâu Nhím sống rất giản dị, mực thước, khiêm nhường. Ông luôn nhiệt tình và chu đáo lắng nghe, chia sẻ với bà con trong làng. Với sự cần mẫn, chăm chỉ, gương mẫu trong cuộc sống, ông đã nhận được nhiều danh hiệu do xã, huyện và tỉnh khen tặng, đặc biệt, các năm 2020, 2021 ông được UBND tỉnh tặng Bằng khen.

Bà A Rất Thị Trinh, Trưởng phòng Dân tộc huyện Đông Giang cho biết, trước tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống còn dai dẳng ở địa phương, huyện ủy Đông Giang ban hành Nghị quyết số 25-NQ/HU về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong việc ngăn chặn tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống trên địa bàn. Qua 6 năm triển khai thực hiện, đến nay, đã có 2.413 hộ gia đình có người trong độ tuổi vị thành niên tại 11 xã, thị trấn ký cam kết với Ban nhân dân thôn và 756 hộ đảng viên ký cam kết với Chi bộ thôn không để gia đình vi phạm tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống. Tổ chức cho hơn 600 học sinh ký cam kết thực hiện “Tuổi trẻ học đường nói không với tảo hôn”.

Bên cạnh đó, các địa phương đã kịp thời đưa nội dung cam kết không tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống vào Quy ước thôn và chuẩn mực đạo đức của cán bộ, đảng viên và nhân dân trong thôn để thực hiện. Những biện pháp đồng bộ, hiệu quả từ cơ sở tác động từng bước thay đổi hành vi, nhận thức trong hôn nhân và gia đình, ngăn ngừa, giảm thiểu nạn tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống so với các năm trước đây.

Tiêu Dao