Được biết đến với các tên khác nhau là “Biển Ngọc” hay “Cái nôi của loài người”, hồ Turkana là địa điểm thu hút nhiều khách du lịch tới tham quan. Khu vực xung quanh hồ Turkana là nơi sinh sống của hơn 12.000 con cá sấu. Cộng đồng các bộ tộc sống quanh hồ kiếm sống bằng nghề đánh cá. Nguồn gốc của người El Molo đến nay vẫn chưa được xác định, một số tài liệu ghi nhận, người El Molo di cư đến Kenya từ Ethiopia; một số khác cho biết, bộ tộc này đến từ Somalia. Ban đầu, khi mới di cư tới trung tâm hồ Turkana, bộ tộc El Molo đã xảy ra nhiều tranh chấp với các bộ tộc khác và buộc phải di chuyển về phía Nam của hồ.

Tại khu vực này, bộ tộc El Molo thành lập ra hai ngôi làng; một ngôi làng có tên gọi là Anderi gồm khoảng 150 người và ngôi làng còn lại tên là Illah với khoảng 70 người sinh sống. Do sự cạnh tranh giữa các bộ tộc gần hồ Turkana ngày càng trở nên gay gắt nên bộ tộc El Molo đã lựa chọn lối sống tách biệt với phần lớn các bộ tộc còn lại. Bộ tộc duy trì một cộng đồng nhỏ trên hòn đảo phía Đông Nam hồ Turkana.

Bộ tộc El Molo thường sử dụng những chiếc lao đẽo từ rễ cây keo và lưới làm từ sợi cọ để bắt cá. Họ sử dụng bè đánh cá được làm từ thân cây cọ. Ngày nay, do chi phí thuyền hiện đại đắt đỏ và khó bảo trì nên người El Molo vẫn chủ yếu sử dụng bè truyền thống. Người El Molo chỉ dùng duy nhất dụng cụ lao cầm tay và lưới để bắt cá rô cho đến cá sấu. Người El Molo đánh bắt cá xong sẽ nướng khô hoặc cắt thịt cá thành các mảnh dài để phơi nắng trên các mái chòi hoặc trên những tấm thảm trải trên mặt đất. Trước khi ăn cá khô, người El Molo sẽ ngâm trong hồ cho thịt cá mềm rồi luộc ăn. Không giống như các bộ tộc khác quanh hồ Turkana, người El Molo ăn rất ít thịt gia súc và gia cầm, do họ không chăn nuôi hai loại trên. Ngoài ra, người El Molo thường ăn loại hạt có tên gọi là loka và quả chà là.

Bộ tộc El Molo thường dựng những túp lều tròn quanh bờ hồ Turkana. Các túp lều được làm từ lá cọ và được dựng bằng cành cây keo. Giống như người Samburu, người El Molo đeo vòng cổ và vòng tay làm từ vỏ trứng đà điểu và xương cá. Phụ nữ El Molo thường đeo các loại dây và vòng truyền thống có tên gọi là selah.

Hiện tại, người El Molo và các bộ tộc khác đang phải gánh chịu rất nhiều hậu quả dịch bệnh và không có nước sạch do sự gia tăng ô nhiễm của hồ Turkana. Nhiều tổ chức quốc tế đã phối hợp với Chính phủ Kenya thực hiện các dự án để tạo ra một nguồn nước ngọt bền vững và thân thiện với môi trường tại hồ Turkana. Nguồn nước ngọt được đảm bảo thường xuyên sẽ cải thiện đáng kể lối sống của người El Molo và không làm tổn hại đến văn hóa truyền thống của họ, góp phần giúp bộ tộc nhỏ bé này tiếp tục phát triển trong tương lai. Bên cạnh đó, nhiều chương trình đã được triển khai nhằm giúp người El Molo bán các mặt hàng thủ công, tạo điều kiện để họ phát triển và ổn định kinh tế cộng đồng.

Thu Minh